Każde miejsce na świecie ma swoją historię, która zasługuje na poznanie. Każde miejsce ma swoją tradycję, kulturę i styl życia. Szkoda, że tak mało jest życia, aby odkryć każdy zakątek samemu, bo po lekturze "Japonia. Leksykon konesera" czuję się nasączona wiedzą i zobligowana do zapoznania się z tym wszystkim na własne oczy. Brak mi jedynie takich leksykonów na temat innych państw.
Początek japońskiego państwa wiąże się ze związkiem plemiennym, a następnie królestwem Yamato z centralnym ośrodkiem na wyspie Honsiu, którego legendarne początki sięgają VII w. p.n.e. - to pierwsze zdanie pochodzące z Wikipedii na temat historii Japonii. Wykorzystuje je po to, aby dać obraz czasu od kiedy to państwo istnieje, a co za tym idzie, jak wielka kulturowa jest tradycja tego kraju i jak daleko ona sięga.
Henryk Socha to człowiek, który ma ogromną wiedzę, przedstawił w swojej książce ponad 140 haseł związanych z tym wszystkim, co ważne dla Japonii, co ciekawe i co warto wiedzieć. Całość książki, choć obszerna i ciężka w zapoznaniu okazuję się lekkim wietrzykiem w morzu haseł o tym pięknym miejscu na Ziemi. Każde zagadnienie jest starannie wyjaśnione, przybliżone i pięknie zilustrowane.
Zapoznam Was teraz kilkoma ciekawostkami, które dla mnie były nowością.
Koinobori (鯉幟) - Latający Karp
Pierwotnie był to symbol Święta Chłopców, przerobiony później na Święto Dziecka wypadające w piąty dzień piątego miesiąca. Na samej górze zawsze wiszą wstążki w celu dekoracji. Każdy karp oznacza mężczyznę w domu. Największy, z reguły czarny, należy do ojca. Pozostałe mniejsze oznaczają synów, najstarszy przeważnie ma czerwonego karpia. Każdy następny syn ma mniejszego i krótszego karpia o innej kolorystyce.
Maneki-neko ( 招き猫) - Witający kot
Spotkać go w Japonii można wszędzie - kot z podniesioną prawą łapką, symbol życzenia szczęścia. W pierwotnej postaci maneki-neko nie ma łapki podniesionej w powitaniu, lecz przedstawia kota myjącego sobie pyszczek (według dawnych wierzeń japońskich, oznaczało to nadejście deszczu). Symbolika japońskiej kota zajmuje ważne miejsce, sama figurka ponoć została przyjęta z kultury chińskiej; pierwsze wzmianki o nim pochodzą z XVII wieku.
Netsuke(根付)- Netsuke
"Kimono, podstawowy strój kobiet i mężczyzn od wieków, nie miał kieszeni. Aby cokolwiek nosić przy nosie, należało taki przedmiot wkładać za pas, obi. (...) Każdy z przedmiotów był zawieszany na sznurze przeciągniętym pod spodem pasa kimona i końcówka tego sznura była przekładana na zewnątrz pasa. Aby sznur nie wyślizgiwał się spod pasa, na końcu zawieszano netsuke - mały ozdoby przedmiot wykonany przeważnie z kości słoniowej, drewna, kości zwierząt itp. Na końcu sznura można było coś zawiesić i sznur pozostawał na swoim miejscu." © Henryk Socha
Nihonshu (日本酒)- Sake
"Napój alkoholowy produkowany z fermentowanego ryżu, z dodatkiem drożdży." Piję się sake przy każdej dobrej okazji; może być kosztowana w najróżniejszych temperaturach od 0° do 50° (np. w restauracjach przeważnie podawana jest podgrzana do 40°); jakość tego trunku zależy od zeszlifowana ziarenek ryżu - "stopień szlifowania ziaren 65 proc. Oznacza to, że 35 proc. zostało zeszlifowane, a sake zrobiono z ziaren, w których zostało 65 proc. początkowej objętości. Im ta wielkość jest niższa, tym wyższa jakość trunku."
Nio(仁王) - Strażnicy świątyni
Jest to posąg boskiego strażnika zwanego Nio, który broni wejścia do świątyni przed złymi duchami i mocami. Zawsze są dwaj, po obu stronach wejścia (bramy) do świątyni; jeden ma otwarte usta (symbolicznie - początek Wszechświata), jest to Agyo, bardziej spokojny, lecz uzbrojony; drugi zaś zamknięte (symbolicznie - koniec Wszechświata) i jest to Ungyo, bardziej nerwowy, agresywny.
Shichi-fukujin(七福神) - 7 bogów fortuny
a - jedyna bóg-kobieta; jest patronką muzyki, sztuki, bogactwa i urody; b - opiekun nauki; c - symbolizuje mądrość i długowieczność; d - bóg zadowolenia i wspaniałomyślności; e - bóg pomyślności i powodzenia; f - bóg, który nie bo się ciężkiej pracy i docenia ją u innych; g - bóg dobrobytu i zamożności;
7 bogów fortuny to najbardziej znana grupa bogów pośród setek, a może nawet tysięcy innych bóstw japońskich; ich wizerunki można spotkać wszelkich dziedzinach sztuki i rękodzielnictwa; mają korzenie w różnych religiach - buddyjskiej, sintoistycznej i chińskim taoizmie;
Mogłabym tak opowiadać bez końca, to tylka kilka przykładów wiedzy, jaką można znaleźć w tej książce. Ja jestem nią oczarowana, ponieważ z wielu spraw nie zdawałam sobie sprawę, aż do dzisiaj. Wiele można się nauczyć, ale uwaga - będziecie jeszcze bardziej głodni wiedzy. Polecam ją głównie tym, którzy interesują się kulturą japońską, chcą się wybrać do Japonii, lubią ten kraju lub może lubią takie leksykony. A na koniec ostatnia ciekawostka dotycząca kimona - te z długimi rękawami mogą nosić jedynie panny, zamężnym damą przysługuje jedynie kimono z krótkim rękawem.
Koinobori (鯉幟) - Latający Karp
Pierwotnie był to symbol Święta Chłopców, przerobiony później na Święto Dziecka wypadające w piąty dzień piątego miesiąca. Na samej górze zawsze wiszą wstążki w celu dekoracji. Każdy karp oznacza mężczyznę w domu. Największy, z reguły czarny, należy do ojca. Pozostałe mniejsze oznaczają synów, najstarszy przeważnie ma czerwonego karpia. Każdy następny syn ma mniejszego i krótszego karpia o innej kolorystyce.
Maneki-neko ( 招き猫) - Witający kot
Spotkać go w Japonii można wszędzie - kot z podniesioną prawą łapką, symbol życzenia szczęścia. W pierwotnej postaci maneki-neko nie ma łapki podniesionej w powitaniu, lecz przedstawia kota myjącego sobie pyszczek (według dawnych wierzeń japońskich, oznaczało to nadejście deszczu). Symbolika japońskiej kota zajmuje ważne miejsce, sama figurka ponoć została przyjęta z kultury chińskiej; pierwsze wzmianki o nim pochodzą z XVII wieku.
Netsuke(根付)- Netsuke
"Kimono, podstawowy strój kobiet i mężczyzn od wieków, nie miał kieszeni. Aby cokolwiek nosić przy nosie, należało taki przedmiot wkładać za pas, obi. (...) Każdy z przedmiotów był zawieszany na sznurze przeciągniętym pod spodem pasa kimona i końcówka tego sznura była przekładana na zewnątrz pasa. Aby sznur nie wyślizgiwał się spod pasa, na końcu zawieszano netsuke - mały ozdoby przedmiot wykonany przeważnie z kości słoniowej, drewna, kości zwierząt itp. Na końcu sznura można było coś zawiesić i sznur pozostawał na swoim miejscu." © Henryk Socha
Nihonshu (日本酒)- Sake
"Napój alkoholowy produkowany z fermentowanego ryżu, z dodatkiem drożdży." Piję się sake przy każdej dobrej okazji; może być kosztowana w najróżniejszych temperaturach od 0° do 50° (np. w restauracjach przeważnie podawana jest podgrzana do 40°); jakość tego trunku zależy od zeszlifowana ziarenek ryżu - "stopień szlifowania ziaren 65 proc. Oznacza to, że 35 proc. zostało zeszlifowane, a sake zrobiono z ziaren, w których zostało 65 proc. początkowej objętości. Im ta wielkość jest niższa, tym wyższa jakość trunku."
Nio(仁王) - Strażnicy świątyni
Jest to posąg boskiego strażnika zwanego Nio, który broni wejścia do świątyni przed złymi duchami i mocami. Zawsze są dwaj, po obu stronach wejścia (bramy) do świątyni; jeden ma otwarte usta (symbolicznie - początek Wszechświata), jest to Agyo, bardziej spokojny, lecz uzbrojony; drugi zaś zamknięte (symbolicznie - koniec Wszechświata) i jest to Ungyo, bardziej nerwowy, agresywny.
Shichi-fukujin(七福神) - 7 bogów fortuny
a - jedyna bóg-kobieta; jest patronką muzyki, sztuki, bogactwa i urody; b - opiekun nauki; c - symbolizuje mądrość i długowieczność; d - bóg zadowolenia i wspaniałomyślności; e - bóg pomyślności i powodzenia; f - bóg, który nie bo się ciężkiej pracy i docenia ją u innych; g - bóg dobrobytu i zamożności;
7 bogów fortuny to najbardziej znana grupa bogów pośród setek, a może nawet tysięcy innych bóstw japońskich; ich wizerunki można spotkać wszelkich dziedzinach sztuki i rękodzielnictwa; mają korzenie w różnych religiach - buddyjskiej, sintoistycznej i chińskim taoizmie;
Mogłabym tak opowiadać bez końca, to tylka kilka przykładów wiedzy, jaką można znaleźć w tej książce. Ja jestem nią oczarowana, ponieważ z wielu spraw nie zdawałam sobie sprawę, aż do dzisiaj. Wiele można się nauczyć, ale uwaga - będziecie jeszcze bardziej głodni wiedzy. Polecam ją głównie tym, którzy interesują się kulturą japońską, chcą się wybrać do Japonii, lubią ten kraju lub może lubią takie leksykony. A na koniec ostatnia ciekawostka dotycząca kimona - te z długimi rękawami mogą nosić jedynie panny, zamężnym damą przysługuje jedynie kimono z krótkim rękawem.
Książkę do recenzji otrzymałam od Wydawnictwa Bellona.
Wydawnictwo: Bellona; język oryginału: polski; str. 312; ocena ogólna: 6/6; ocena wciągnięcia: 6/6
o rany ależ Ci tej książki zazdroszczę!!!!
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawy post. Gratuluję. A Japonia..jest fascynująca, rzeczywiście i taka ciągle enigmatyczna..
OdpowiedzUsuń@Mary, ja Ci tak bardzo zazdrościłam "Podróży po Azji Środkowej 1885-1890″ oraz "Obrazów z życia na Wschodzie, 1879-1893″.
OdpowiedzUsuń@Moniko, dziękuję. Kiedyś napiszę również o Sri Lance, w której zakochałam się po artykule z NG Traveler
Dziękuję bardzo za recenzję. Już tak dawno nie czytałam niczego o Japonii (choć swego czasu planowałam wybrać się na japonistykę;), więc z chęcią sięgnę po powyższą pozycję, mimo że cena zdecydowanie odstrasza ;).
OdpowiedzUsuńJaponia to ciekawy kraj, ale jakoś mi bliżej do Korei Południowej - nie wiem czym to tłumaczyć. Chętnie bym widziała ten leksykon u siebie na półce. Po ostatnich wydarzeniach w Kraju Kwitnącej Wiśni, Japończycy zdumiewają postawą, kulturą o której można tylko marzyć w przypadku Europejczyków.
OdpowiedzUsuńFigurki Netsuke są cudowne.
Nigdy mnie kultura japońska nie fascynowała. Raczej fascynuję się krajami skandynawskimi, więc pozostawię tę pozycję w spokoju :)
OdpowiedzUsuńJej mnie również książka bardzo zaciekawiła . No i choć nie lubię kotów to Maneki-neko strasznie mi się podobają :-)
OdpowiedzUsuńMoje zafascynowanie kulturą Kraju Kwitnącej Wiśni rozpoczęło się już dobrych kilka lat temu, dlatego taka książka byłaby u mnie jak najmilej widziana. Figurki Netsuke faktycznie są wspaniałe, jak zauważyła Agna, ale mnie bardziej zauroczył Maneki-neko. :) Wprost ubóstwiam koty.
OdpowiedzUsuńMuszę przeczytać:)
OdpowiedzUsuńJaponia to kraj niezwykle ciekawy i bardzo chciałabym móc go w przyszłości zwiedzić. Kultura japońska jest tak różna od naszej, europejskiej, że aż zadziwia mnie to w niektórych momentach. Patrząc chociażby na mentalność Japończyków - ja odnoszę czasem wrażenie, że Japonia i Europa to dwie różne planety.
OdpowiedzUsuńBtw, bardzo ciekawa recenzja. :)
Pozdrawiam!
Na pewno ją przeczytam! :D
OdpowiedzUsuńOczywiście wszystkie macie racje, Japonia to niezwykły i wyjątkowy kraj. Ja mam nadzieję, że niedługo uda mi się go w końcu odwiedzić.
OdpowiedzUsuńWam polecam tą książkę. Obyście było równie zadowolone co ja. :-)